In dit Dienblad vinden verschillende mededelingen hun weg en staat vooral de voorbereiding voor Pasen in het centrum. Het laat de gemeenschap van de Kerk aan het Noordeinde zien als een knooppunt van spirituele betrokkenheid.
- In Memoriam Rens Kopmels – Otto Kroesen
Op zaterdag 27 januari is op 86-jarige leeftijd vrij plotseling Rens Kopmels overleden. De kerkelijke bijeenkomst bij de crematie is maandag 5 februari om 15:00 uur in de Iepenhof. Op verzoek van het bestuur heeft Otto Kroesen een klein In Memoriam geschreven dat ook in het volgende nummer van de Kerkenkrant Delft wordt afgedrukt. Iedereen is welkom bij de bijeenkomst in de Iepenhof. De volledige rouwkaart kan gedownload worden vanuit het LaPosta e-mailbericht. Daar zit de rouwkaart als bijlage bij. Met Rens Kopmels als emeritus predikant bij de Kerk aan het Noordeinde nemen wij min of meer afscheid van een bepaalde tijd. Niet dat die tijd zonder meer voorbij is. Want een volgende tijd is aangewezen op de erfenis van deze tijd en moet die naar de toekomst vertalen. Zo grijpen de tijden in elkaar. Samen vormen ze de eeuwigheid. Lees verder
- Nieuwe begintijd van de vieringen: 11:30 – Luitgard Verbiest
Goed om denken! De kerkdienst begint vanaf 3 maart 15 minuten later, 11:30 uur. Luitgard legt uit waarom. Lees verder
- Oproep Herinneringen Rens Kopmels – Ria Breugem, Jacobiene van der Hoeven
Ria Breugem en Jacobiene van der Hoeven bieden graag een verzameling herinneringen aan aan de familie van Rens Kopmels. Zondag worden die berichten verzameld. Lees verder
- Paasproject: Kruiswegstaties van Aad de Haas – Tineke Ruijgh
De kindernevendienst heeft een Paasproject in voorbereiding. Tineke Ruijgh legt uit wat de bedoeling is. Lees verder
- Uitnodiging voorbereiding Pasen – Renske Oldenboom
Zoals elk jaar is er een speciale oproep voor vrijwilligers om mee te doen aan de voorbereiding van de Goede Week. Een gezamenlijk bezoek aan een toneelvoorstelling is de aftrap. Renske Oldenboom legt uit. Lees verder
- Taizé-viering – Zondag 10 maart 2024 – Mechteld van Doorninck
Vieringen zijn er in soorten en maten. Mechteld van Doorninck doet een aankondiging van de Taizé viering op zondag 10 maart. Lees verder
- Overdracht Kerkgebouw Lutherse Kerk Delft – Mattijs de Mooij
Wij komen altijd bij elkaar in de “Lutherse Kerk”, met de lutherse zwaan altijd nog als symbool voor in de kerk. Maar de lutherse gemeente gaat op in de PKN en in de Hofkerk en de kerk komt onder het beheer van een stichting. Mattijs de Mooij zet uiteen hoe dat werkt. Lees verder
- Bericht van de penningmeester – Gé de Joode
De eerste financiële nood is opgelost. Gé de Joode doet bericht van de stand van zaken. Lees verder
- Motiv on Campus – Jeroen van Lawick
De rubriek Motiv on Campus houdt ons op de hoogte van de werkzaamheden van MoTiv aan de TU Delft. Telkens vertelt een van de werkers in het veld iets over vorm, inhoud en doel van deze Motiv-presentie aan de TU Delft. Deze keer Jeroen van Lawick over “De belangrijkste vraag”. Lees verder
- Een huis vol liefde – Ria Breugem
Een bezoek aan een verpleeghuis is ook een bezoek aan de kwetsbaarheid van het leven. Ria Breugem doet verslag van een dergelijk bezoek. Lees verder
- Doorkijkje – Otto Kroesen
De bijbel is wel een bijzonder boek maar staat niet op zich. Middels een aantal “doorkijkjes” laat Otto Kroesen de dialoog of polemiek zien van de Bijbelse profeten met de politieke en maatschappelijke context van die dagen. Lees verder
- In memoriam Rens Kopmels 1938-2024
Otto Kroesen
Als zeven-jarige jongen heeft Rens nog net de impact gevoeld van de tweede wereldoorlog. In de nasleep daarvan heeft hij eerst psychologie en later theologie gestudeerd. Die studietijd was vol van maatschappelijke en existentiële betrokkenheid. Het zou een andere tijd worden. Daarbij hoorde ook het verblijf van een jaar in Tsjechoslowakije, 1968.
In het studentenpastoraat Delft (1970-1989) bracht Rens met een scherpe pen en expressieve kracht een door Barth en Miskotte geïnspireerde verkondiging. Iets van de psycholoog bleef in hem levend. Tenslotte ging het altijd om echt levende mensen.
In zijn proefschrift van 1990, Liefde tweeërlei – Een kritische apologie van eros, maakte hij Karl Barth toegankelijk door de agapè tot thema van onderzoek te maken. Als redactielid en later voorzitter van In de Waagschaal zocht hij uiteenzetting met filosofie en literatuur, steeds in het perspectief van de Schrift, steeds kritisch naar maatschappelijke misstanden.
Als emeritus predikant ging hij nog vaak in de Kerk aan het Noordeinde voor, en heeft mensen geïnspireerd en te denken gegeven. Hij was toenemend bezorgd over de donkere wolken die zich samentrekken boven de huidige samenleving. Rens kon er somber van worden en moest zich daar al mediterende boven uit vechten.
Zo over de ouderdom, de lege agenda, en de naderende dood in zijn laatste rondzendbrief (22 september 2023): “Wat kan toch eeuwig leven betekenen? Het is zeker geen eeuwigheid als tijdeloosheid. Dat is de Schrift vreemd. Het is ook geen oneindig rondcirkelende tijd. Dat is meer Grieks dan Bijbels. De woorden eeuwig leven komen het meest voor in het evangelie van Johannes. Daar is het in de kern van de zaak: Het gekend zijn door en het kennen van de ons Liefhebbende en al zijn representanten. Het eeuwige en het tijdelijke zijn geen tegenstellingen. Eeuwig leven is een kwalitatief begrip. Het is waarachtig leven, geleefd met lef en liefde, de schrik van de dood te boven.“
- Nieuwe begintijd van de vieringen: 11:30
Luitgard Verbiest, namens het bestuur
Zoals al een paar keer is aangekondigd zullen de vieringen vanaf 1 maart een kwartier later beginnen, om half twaalf dus.
In het artikel van Mattijs staat beschreven dat er een nieuwe stichting is gevormd die de beheersfunctie van het gebouw Lutherse kerk heeft overgenomen. Het was essentieel dat de gebruikers in de nieuwe stichting zitting zouden nemen. De Vrijzinnigen hadden de voorwaarde voor ze zitting gingen nemen dat de begintijd van hun viering zou worden aangepast, half tien vinden ze te vroeg.
Wij hebben hieraan tegemoet willen komen door een kwartier later te beginnen, zodat de Vrijzinnigen om tien uur kunnen starten.
Het moge duidelijk zijn dat deze maatregel niet onze keus is, maar vanwege deze nieuwe ontwikkelingen nodig bleek.
Voor alle duidelijkheid: zondag 3 maart zal de eerste zondag zijn dat we om half twaalf beginnen.
- Oproep herinneringen Rens Kopmels
Jacobiene van der Hoeven
Ria Breugem
Naar aanleiding van het overlijden van Rens Kopmels, gemeentelid en oud-predikant, maar bovenal ‘man van het Woord’, willen wij namens de KahN als gebaar in plaats van bloemen, een bundeling van herinneringen aanbieden aan de familie.
Het verzamelen van de reacties – in welke vorm dan ook – gebeurt zondag a.s na de kerkdienst. Je kunt jouw bijdrage ook inleveren op onderstaande adressen. Wij zorgen ervoor dat het een mooi pakket wordt ter nagedachtenis aan Rens en als dankbetuiging dat hij zoveel jaar in ons midden was.
Jacobiene v.d. Hoeven: Houthaak 2A, 2611LE Delft
Ria Breugem: Parkzoom 291, 2614TE Delft
- Paasproject: Kruiswegstaties van Aad de Haas
Tineke Ruijgh
Het Paasproject beslaat dit jaar 5 zondagen. We zijn geïnspireerd door de kruiswegstaties die kunstenaar Aad de Haas vlak na de oorlog geschilderd heeft. Op de eerste drie zondagen na de voorjaarsvakantie praten we met de kinderen over Jezus, Maria, de vrienden van Jezus en over hoe zij samen het Laatste Avondmaal vierden. Palmpasen vieren we zoals altijd met een optocht. Op Paaszondag zullen we samen de staties van de Kruisweg bekijken. Dan komen we Jezus, Maria en Jezus’vrienden weer tegen. Aad de Haas schilderde 16 staties. De laatste statie verbeeldt de herrijzenis.
Als je deze staties met eigen ogen wilt zien moet je naar het kerkje van St Cunibertus in Wahlwiller gaan, vlakbij Vaals. Of het mooie boek bestellen over de staties en de prachtige beschilderingen die Aad de Haas in aangebracht heeft op de muren van het kerkje. https://hklimburg.nl/artikelen/boek-met-muurschilderingen-en-kruiswegstaties-van-aad-de-haas Er is ook een veel ouder en kleiner boekje. Daarin staan de staties en ook de teksten die bij de staties geschreven. Je kunt het vinden op internet. http://www.1001dagennachtgedachten.nl/kruisweg/kruisweg_aaddehaas.pdf
- Uitnodiging voorbereiding Pasen 2024
Renske Oldenboom
Een voorstelling over het Goddelijke in medemenselijkheid
21 februari 2024 20.00 uur Rotterdam
We beginnen alweer met de voorbereiding van de paastijd! Vanaf woensdag 14 februari (Aswoensdag) tot en met donderdag 28 maart, is de kerkelijke vasten- of veertigdagentijd.
Daarna begint de paascyclus: Witte donderdag 28 maart, Goede vrijdag 29 maart, Stille zaterdag 30 maart en Paasmorgen 31 maart.
Dit jaar willen we onszelf ‘inspireren’ met een toneelvoorstelling van Theater Rotterdam: ‘A Case for the Existence of God’ in de Rotterdamse Schouwburg.
De voorstelling A Case for the Existence of God is een stuk van de Amerikaanse toneelschrijver Samuel D. Hunter waarin we een onwaarschijnlijke vriendschap tussen twee vaders zien ontstaan. Een pleidooi voor hoop, zelfs wanneer alles verloren lijkt. Maker Erik Whien zegt hierover: “In de voorstelling zien we twee mannen die totaal dreigen vast te lopen. Feitelijk zijn ze elkaars tegenpolen, of dat líjken ze te zijn. Want onder alle verschillen ontdekken ze een gemeenschappelijke grond, van waaruit een diepe vriendschap ontstaat. Waardoor ze -kort gezegd- minder eenzaam zijn. En misschien is precies die medemenselijkheid het ‘Goddelijke’ waar de titel naar verwijst.”
In het dagblad Trouw werd het stuk gerecenseerd met 5 sterren en was de titel: “troostrijk theater in tijden van polarisatie”. En ‘Publiek komt gegarandeerd blij het theater uit’. Dat laten we ons niet ontgaan!
Er zijn nu ca. 10 kaarten beschikbaar. Laat dus zo spoedig mogelijk weten of je mee wilt.
Eventueel organiseren we nog een maaltijd van te voren, als daar belangstelling voor is.
Opgeven kan via: info@motiv.tudelft.nl.
- Taizé-viering – Zondag 10 maart 2024
Mechteld van Doorninck
De tweede Taizé-viering van dit kerkelijk jaar staat op zondag 10 maart om 11.15 uur op het programma. Omdat deze zondag midden in de Lijdenstijd valt, zullen thema en liedkeuze hier ook op aangepast worden. Het is erg prettig dat we voor deze viering wederom kunnen rekenen op het projectkoor van gemeenteleden en de muzikale begeleiding van Pieter Graaff op de piano.
Vieringen volgens de traditie van Taizé zijn altijd heel bijzonder, omdat ze gekenmerkt worden door een meditatief karakter. Er is ook geen overweging, maar bijvoorbeeld een gedachte, een gedicht of een korte tekst en stilte. De muziek nodigt door de vele herhalingen ook uit tot reflectie.
Taizé wil een open gemeenschap zijn, met een oecumenisch karakter, net zoals wij dat hier in onze gemeenschap graag willen zijn. Daarom is iedereen van harte welkom, ook mensen die wellicht niet zo vaak in de kerk te vinden zijn.
Zondag 10 maart 2024
11: 30 uur
Kerk aan het Noordeinde, Noordeinde 4
Liturg: Mechteld van Doorninck
Muziek: projectkoor olv. Jeroen de Ridder, begeleiding door Pieter Graaff
- Overdracht kerkgebouw Lutherse Kerk te Delft
Mattijs de Mooij
Tot eind 2023 was de Lutherse Gemeente te Delft (ruim 200 jaar!) eigenaar van het kerkgebouw aan het Noordeinde. De Lutherse Gemeente is echter op weg naar het definitief samengaan met de Protestantse Gemeente Delft (per 1 maart 2024). Het kerkgebouw kon niet mee in dit proces, en is dan ook onder gebracht in een nieuwe stichting voor het beheer hiervan. Daarnaast heeft de stichting als doel het bewerkstelligen van het behoud van de Lutherse kerk als vierplek voor diensten.
In de laatste weken van het oude jaar zijn de nodige handtekeningen hiervoor gezet bij de notaris. Daarmee werd de Stichting tot Behoud van de Lutherse Kerk opgericht en vervolgens eigenaar van het voormalige kapelletje aan het Noordeinde. In deze stichting zijn alle drie de geloofsgemeenschappen vertegenwoordigd die nu al gebruikmaken van dit kerkgebouw. Naast de Evangelisch-Lutherse Gemeente is dat ook Kerk aan het Noordeinde en Vrijzinnig Delft.
Het kerkgebouw is een rijksmonument en wordt op regelmatige basis verhuurd voor concerten, repetities van koren en andere bijeenkomsten. Het bevindt zich in een goed staat van onderhoud, want er is met veel aandacht voor gezorgd door de beheerders onder de vorige eigenaar. Voor een duurzaam gebruik in de toekomst kunnen aanpassingen in de kerk wel noodzakelijk zijn. Hierover wordt nagedacht door de nieuwe stichting, maar ook door de reeds bestaande Stichting Vrienden van de Lutherse Kerk. Hierin hebben zich ook buurtbewoners verenigd die graag betrokken zijn bij het behoud en gebruik van deze lokale blikvanger. Samen met hen wordt gezocht naar mogelijkheden om opties voor het gebruik van de kerk te verbreden. De plannen hiervoor worden hopelijk in de loop van dit jaar meer concreet. Vanuit de Kerk aan het Noordeinde is ondergetekende voorgedragen als bestuurslid voor de nu opgerichte Stichting. Weet mij te vinden bij vragen!
- Bericht van de penningmeester
Gé de Joode
De eindejaars-actie 2024 met betrekking tot onze financieële positie is een groot succes gebleken! Als resultaat bracht de actie bijna 8.500 euro op, meer dan voldoende om een dreigend tekort op de exploitatie van 6.500 euro ongedaan te maken.
Samen met de overige giften in december schrijven we voor 2023 zwarte cijfers tot een positief resultaat van ca. 6.500 euro. Alle (vaak zeer) gulle gevers hartelijk dank.Ons motto ‘verbonden in verscheidenheid’ krijgt zo een bijzondere betekenis.
- Motiv on Campus
De rubriek Motiv on Campus houdt ons op de hoogte van de werkzaamheden van MoTiv aan de TU Delft. Telkens vertelt een van de werkers in het veld iets over vorm, inhoud en doel van deze Motiv-presentie aan de TU Delft.
De belangrijkste vraag
Jeroen van Lawick
Telkens ben ik weer benieuwd en wat gespannen: nu wordt onthuld wat de training heeft gedaan, heeft betekend voor het studentenbestuur na een middag werken met MoTiv op de Voorstraat.
Die belangrijkste vraag betreft géén evaluatie: ’Wat vonden jullie van de training?’ of ‘Zouden jullie deze training aanbevelen aan andere besturen?’ met dan antwoorden in de trend van: ‘De slides konden wel wat overzichtelijker’ (we gebruiken trouwens geen slides), of ‘De koffie was prima’, of ‘Dit wist ik al’ (nogal eens gehoord).
In onze trainingen van besturen komt men binnen met een ‘vage vraag of zaak’ die we in een voorgesprek verdiepen: ‘Wat willen jullie als bestuur bereiken dit jaar en noem eens twee uitkomsten of zaken daarin waarmee we jullie kunnen helpen in deze komende training?’
Ook dat is niet de belangrijkste vraag.
Er wordt aanvankelijk geëxpliciteerd op het niveau van de gedachten, van logica en probleem oplossen; gedurende de training diepen we dat uit. Er komt meer zicht op de zaak, meer inzicht zelfs. Innerlijkheid wordt blootgelegd, individueel of collectief: ‘Wat beweegt je of jullie als team?’ vraagt de MoTiv-trainer conform onze naam.
Die vraag is onmisbaar en toch is dat uiteindelijk niet de belangrijkste vraag.
Aan het einde, -we vragen een moment van stilte-, volgt die :’Kijk eens terug op de afgelopen uren van deze training: ‘Wat is er dan gebeurd, aan jou en aan elkaar?’
Die vraag komt als een overrompeling. Men is erdoor geraakt en ziet nu dat voorbij ‘dit wist ik al’, nog een wereld te verkennen is. Stilte daalt in, de spanning is voelbaar, ….en de voorzichtige antwoorden zijn eigenlijk altijd magistraal, vol ontzag voor wat is gebeurd.
Het echte Werk is begonnen en we hebben het niet meer in de hand.
- Een huis vol liefde
Ria Breugem
Het verpleeghuis, tegenwoordig zorginstelling genoemd, heeft bij de meeste mensen geen credits. “Ik wil niet afhankelijk worden en zeker niet in zo’n instelling terecht komen” is een veelgehoorde uitspraak. Ik kom tegenwoordig weer in zo’n huis, omdat mijn schoonzus er woont. In een jaar tijd zodanig afhankelijk van zorg geworden, dat zij niet meer thuis kan wonen. Recent was ik daar en zat daar een poosje om me heen te kijken in afwachting van haar komst naar het restaurant van het huis. In 20 minuten tijd werd ik geraakt door wat ik zag en hoorde.
Allereerst schuifelde er een heer naar mijn tafeltje. Hij keek mij in de ogen en glimlachte, vervolgens schuifelde hij door naar het volgende tafeltje. Ah… een ontmoeting, niets meer en niets minder. Aan het tafeltje naast mij een discussie tussen een echtpaar. De vrouw vertelde dat zij op teevee een ‘leuke vrouw’ had gezien. Reactie van de (dementerende) man: “Maar ik heb toch al een leuke vrouw. Ja…. jij… Jij bent mijn vrouw en ik vind je leuk!”
Aan een ander tafeltje had een medewerkster van het huis de tijd genomen om met een gehandicapte dame een gebakje te eten. “Jij bent jarig vandaag en dat vieren we”, hoorde ik haar zeggen. Stukje verderop zat een ernstig gehandicapte vrouw in een sophisticated rolstoel en kreeg haar man op bezoek. De man streelde heel even over haar wang en haar ogen lichtten op. Hier was een gesprek blijkbaar niet meer mogelijk want daarna zaten ze zwijgend naast elkaar en keken naar de mensen in de zaal.
Mijn schoonzus kwam binnen. Door medicatie en bestralingen is haar haar veranderd in een punkkapsel en puilen haar ogen een beetje uit. Desalniettemin was ze stralend en toonde zij ons haar nieuwe vaardigheid: een zelfstandige transfer van rolstoel naar gewone stoel. Applaus! Ze genoot zichtbaar van het bezoek van haar twee broers en schoonzus. De broers waarmee zij in haar jonge jaren veel had rondgesjouwd, doordat zij 10/12 jaar ouder was. Nu zorgen de broers een beetje voor haar. De cirkel is rond. Bovendien was het (toevallig) op de dag af 60 jaar geleden dat hun vader plotseling overleed. Zij memoreerde aan het moment dat ze het hoorde en aan de dag ervoor en hoe erg ze het had gevonden voor de jongens omdat zij pas 16 en 14 waren. Een intiem moment, ook voor haar schoondochter die inmiddels was aangeschoven.
De dag kon niet meer stuk en het was de lange rit meer dan waard, want hoe vaak tref je zoveel momenten ven liefdevolle aandacht in een tijdspanne van een paar uur. En dat in een verpleeghuis! We moeten ons nog maar eens achter de oren krabben wat betreft onze ideeën daarover.
- Doorkijkje
Otto Kroesen
Koning Josia breekt met het geloof in Baäl:
“Vervolgens beval de koning dat de hogepriester Chilkia met zijn plaatsvervangers en de priesters die aan het hoofd van de tempelwacht stonden, alle voorwerpen uit de tempel van JHWH moesten halen die voor Baäl, Asjera en de hemellichamen waren gemaakt.”
2 Koningen 23:4
In de tijd van het oude testament is bezit vooral grondbezit. De hoeveelheid land is hetzelfde in die tijd als de AEX index, dus de beursnotering, in onze tijd.
Ook toen was men afhankelijk van de conjunctuur. Die werd toen bepaald door de hoeveelheid regen. Baäl was de God van de regen, van de seizoenen het jaar door. Offers brengen aan Baäl en de hemellichamen, dat hielp natuurlijk. Voor de conjunctuur moet je eerbied hebben. De Asjera was een bundel van planten of takken die vruchtbaarheid symboliseerde. De grootgrondbezitters werden zelf ook Baäl genoemd, meervoud natuurlijk, Baälim. Dat betekende: heren! Het waren de topmanagers van toen. Omdat managen gemakkelijk te maken stellen ze een vast schema van jaarlijkse feesten in.
In heel het oude oosten was deze religie van de aarde en de vruchtbaarheid (=productie) van de aarde heersend. Er zijn veel potscherven gevonden met de naam Baäl erop. Men heeft daaruit geconcludeerd dat het geloof in JHWH bepaald een minderheidsstandpunt was ook in Israël.
JHWH is verheven boven de hemellichamen. Maar juist vanuit zo hoog heeft hij oog voor de ellendige (Exodus 2). Hij is onzichtbaar want zijn gerechtigheid moet nog komen. Hij grijpt altijd onverwacht in – dat kun je niet plannen.
Pasen is volgens velen ook van oorsprong een oogstfeest geweest. Israël heeft er het feest van de uittocht van gemaakt. Voor het joodse en zo ook voor het christelijke Pasen is er niet een vaste datum. Die wordt berekend aan de hand van de stand van de maan en de hoeveelheid nieuwe manen die eerst geweest moeten zijn.
Wie hoort daar het protest nog in tegen een vaste regeling voor zaaien en oogsten? Met de uittocht en de opstanding weet je nooit wanneer die precies komen. Maar ze komen wel.