Inleiding – Otto Kroesen
In de bijdragen aan dit Dienblad lijkt vooral de eigen groep centraal te staan, de Kerk aan het Noordeinde. Huiskamergesprekken, gemeentezondag, vacature vervuld… Is dat ook zo? Niet helemaal, maar toch, waar doen we het voor? Ik stel de vraag en werp een blik op de maatschappij om ons heen.
Landelijk gaat er, althans in de PKN, een handtekeningenactie rond (ik zag dat je nu niet meer kunt tekenen): de ondertekenaars stellen dat een stem voor extreemrechts en het christelijk geloof onverenigbaar zijn.
Aan de ene kant is het wel goed dat de kerk haar stem laat horen. Aan de andere kant heb ik een reserve. Veel mensen komen tot “gekke” oplossingen omdat ze in de knel komen: ze leven in een situatie van sprakeloosheid.
Even een ervaring in de metro in Rotterdam, alweer een poos geleden overigens. Met zijn allen staan in de metro. Vol op het perron. De deuren gaan open. Opeens begint er een man te duwen en te slaan, omdat hij eruit wil en al die anderen staan in de weg. Alsof hij gek geworden is. Alsof er plotseling iets in hem knapt.
Maar kijk al die mensen: sprakeloos opeengepakt in de metro, sprakeloos wachtend op het perron. Het is een symbool voor een sprakeloze maatschappij waarin iedereen strak voor zich uit kijkt.
Zouden we daar als kerk niet ook wat aan moeten doen? En een kerk die protesteert tegen mensen die gek geworden zijn (dat ze gek geworden zijn klopt wel…), is die niet ook zelf tekortgeschoten? Misschien te lang sprakeloos aan de kant gestaan met een privélijn naar boven?
Broeders en zusters, zo spreken we elkaar in de kerk aan. Dat wil zeggen, vertrouwde familieverhoudingen werden geëxporteerd naar de samenleving en dat is de kerk! Moeten we ons niet ook als kerk afvragen: wanneer zijn we daarmee opgehouden?
1. Huiskamer-gesprekken: Goed in Gesprek – Otto Kroesen, namens de gespreksleiders
Dit jaar is de derde ronde van zulke huiskamer-gesprekken. Het is een oefening in elkaar leren kennen, in spreken en luisteren met elkaar, een oefening voor de maatschappelijke uitdaging van sprakeloosheid. Lees verder
2. Gemeentezondag 27 oktober, bericht van het bestuur – Martijn Bruggeman, Luitgard Verbiest
Er zijn wijzigingen in het bestuur. Ook is een gemeentezondag gepland om te spreken over de verhouding tussen kerk en campus, MoTiv en de Kerk aan het Noordeinde. Lees verder
3. Vacature vervuld: welkom Karen Chapman! – Kees Kruijff
We hebben er een studentenpastor bij. Het leven is vol verrassingen. Het is ook maar voor anderhalf jaar. Kees Kruijff stelt haar aan ons voor. Lees verder
4. Wist je dat …….. ?? – Gé de Joode
Vaak lezen wij in de bijbel binnen wat we zelf denken en denken te weten. Gé de Joode brengt een correctie aan: het begin van wat misschien wel een rubriek zou kunnen worden… Lees verder
1. Huiskamer-gesprekken: Goed in Gesprek
Otto Kroesen, namens de gespreksleiders
Zijn de huiskamer-gesprekken inmiddels al een traditie geworden of zijn ze nog een uitdaging? Als het gesprek voortkabbelt is het een traditie geworden. Al gauw een beetje saai ook. Maar echt gesprek, dat is altijd een uitdaging die nog voor ons ligt. Helemaal niet zo gemakkelijk om goed in gesprek te zijn!
Echt gesprek wordt zeldzaam in onze samenleving. De scheidslijnen tussen wij en zij worden getrokken en er wordt van alles geroepen of geschreeuwd. Woorden worden al gauw slagwoorden, woorden om mee te slaan.
René van Harten heeft onlangs een stuk in het Dienblad geschreven over Hartmut Rosa, die betoogt dat de democratie niet zonder religie kan. Hij wijst daarbij op rituelen en tradities van de kerk. Hij ziet ook de noodzaak van openheid. Openheid voor wat een ander te zeggen heeft kan niet zonder geloof: geloof dat niemand het laatste woord heeft. Dat lijkt vanzelfsprekend maar groepen die het eigen gelijk absoluut stellen laten geen ruimte over voor de ander/Ander. Er is een verbinding tussen democratie en geloof: als God boven de mensen verheven is kan niemand zichzelf absoluut stellen. Openheid voor wat een ander te zeggen heeft kan niet zonder het geloof dat geen mens het laatste woord heeft. Ook jezelf niet.
Echt gesprek betekent: wat een ander zegt resoneert in mij, zodat ik niet louter reageer, maar echt antwoord op wat de ander zegt. Veel gesprekken worden geen dialoog maar er wordt een soort van ping pong gespeeld. Echt gesprek heeft niet een verliezer en een winnaar. In een echt gesprek wordt draagvlak gecreëerd en verbinding, zodat nu mensen samen ergens voor kunnen staan. Het is dit gesprek dat de samenleving zoekt en dat de samenleving niet lukt. Dialoog-tafels en burgergesprekken proberen die leemte te vullen. De Kerk aan het Noordeinde kan een oefenplaats zijn van zulk gesprek.
Zulk gesprek is echt kerntaak van de kerk. Je moet een stap terug doen en respect en openheid tonen. Zo heeft de kerk mensen losgeweekt uit hun familieverbanden en uit hun onderworpenheid aan de keizerlijke macht in het Romeinse Rijk. Zo heeft de kerk op zijn best telkens weer in de geschiedenis gewerkt. De kerk is trouw aan haar boodschap en haar eigen missie als zij opnieuw voorop loopt in het gesprek met de ander/Ander.
De huiskamergesprekken zijn een kleine oefening in dat opzicht. Drie vragen staan deze keer in het gesprek centraal.
1. Herkennen wij het probleem: het gebrek aan gesprek? Slagwoorden en ping pong vinden niet alleen in de samenleving plaats, want, zijn wij er vrij van?
2. Hoe kunnen we als Kerk aan het Noordeinde daar een goede rol in spelen: zowel intern als naar buiten gericht? Kunnen wij intern de kwaliteit van het gesprek verbeteren? Zijn er initiatieven die voor ons open staan in de Delftse samenleving?
3. Het huiskamer-gesprek is ook zelf een kleine oefening in luisterend gesprek van woord en wederwoord. In de loop van de avond of aan het eind kunnen we ons de vraag stellen: doen we dat vanavond ook een beetje goed?
Data:
Maandagavond 21 oktober 20:00 uur
Donderdagavond 24 oktober 20:00 uur
Woensdagavond 30 oktober 20 :00 uur
Woensdagmiddag 6 november 15:00 uur
Donderdagavond 7 november 20:00 uur
Dinsdagavond 12 november 20:00 uur
Je wordt uitgenodigd je op te geven voor één van deze bijeenkomsten door een mail of een app te sturen naar Otto Kroesen, ottokroesen@gmail.com; 0653796968
2. Gemeentezondag 27 oktober, bericht van het bestuur
Martijn Bruggeman, Luitgard Verbiest
De start van het nieuwe seizoen is een goede aanleiding om na te denken over waar je staat en wat aandacht verdient. Zo realiseerden we ons met het bestuur dat een belangrijk thema opgepakt moet worden. Afgelopen seizoen kwam op een gemeentezondag naar voren dat men twijfelde aan een goede samenwerking met de pastores doordat men betrokkenheid miste. We zijn daarover in gesprek gegaan met bestuursleden en mensen van onze gemeenschap. Om het gesprek breder te trekken willen we dit thema op de agenda zetten op een gemeentezondag op 27 oktober.
We gaan met de pastores in gesprek over wat we van de pastores kunnen verwachten voor kerk aan het Noordeinde naast het voorgaan in de vieringen, maar ook wat kunnen de pastores van de gemeenschap verwachten? Zijn de verwachtingen te hoog of is het reëel wat we van elkaar vragen?
Door eerlijk en open met elkaar te praten hopen we op wederzijds begrip.
Een nieuw seizoen geeft ook aanleiding om je te bezinnen op je eigen plek in het bestuur. Zo hebben Berlinda Hoexum en Kees Kruijff in augustus afscheid genomen als bestuurslid. En ook Luitgard zal stoppen als bestuurslid en voorzitter. Luitgard zal dat doen per 1-1-2025.
Dan blijven (naast de pastores) Ge de Joode(penningmeester), Martijn Bruggeman (algemeen bestuurslid), Hans Oranje (kerkenraadslid) en Hans Breugem (kerkenraadslid) over. Alexander de Ridder (Theophoor) is agenda lid.
Het zal duidelijk zijn dat we op zoek zijn naar een nieuw bestuurslid en het liefst een nieuwe voorzitter! Luitgard is beschikbaar voor vragen over deze functie, tel: 0626366119.
3. Vacature vervuld: welkom Karen Chapman!
Kees Kruijff
Met een prachtige afscheidsdienst heeft Renske Oldenboom afscheid genomen. Ondertussen werd er al gewerkt aan haar opvolging. De wijkkerkenraad heeft een kleine “sollicitatie-commissie” ingesteld om kandidaten voor de vrijgekomen functie te werven en te selecteren. Het bleek moeilijk deze tijdelijke functie (tot 1 januari 2026) te vervullen. De advertentie op de PKN website en contacten met het Mobiliteitsbureau van de PKN leverden geen geschikte kandidaten op. De studentenpastores hebben ons geattendeerd op een mogelijke kandidaat uit hun netwerk: Karen Chapman. Na een gesprek met haar heeft de sollicitatiecommissie besloten haar voor te dragen aan wijkkerkenraad en Bestuur.
Karen is 44 jaar en woont in Rotterdam. Ze is in 2008 afgestudeerd als maatschapijhistoricus aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Karen volgt nu in deeltijd een master Humanistiek in Utrecht in de afstudeerrichting “Geestelijke verzorging”. Die studie kan ze goed combineren met een half-time baan bij MoTiv/KahN. Zij heeft eerder stage gelopen bij MoTiv, van waaruit zij het werk goed kent, zodat ze meteen in kan springen.
Karen is niet opgegroeid in een christelijke omgeving en kent de taal van de kerken niet. De commissie realiseerde zich dat zij dus niet alle taken van een predikant kan vervullen. Dat is geen belemmering voor haar om een open zingevingsgesprek met studenten te kunnen hebben. Ze kan samen met de studentenpastores trainingen geven en zinvolle invulling geven aan andere projecten. Ze wil ook graag kennismaken met de vieringen en bijdragen aan het kerkelijk leven in de gemeenschap kerk aan het Noordeinde.
Karen zal op 1 oktober beginnen met haar werkzaamheden in Delft.
4. Wist je dat …….. ??
Gé de Joode
Het zal begin zestiger jaren van de vorige eeuw geweest zijn dat Jantje (en anderen) trouw naar zondagschool gingen. De juf had de gewoonte om vragen te stellen aan de kinderen om te kijken hoe het met hun kennis van de Statenvertaling gesteld was.
Op een keer vroeg zij: “Waarom zijn Adam en Eva uit het paradijs verdreven ?”. Marietje stak haar vinger op en zei: “Omdat Eva (en later ook Adam) een appel hadden gegeten van die ENE boom waarvan dat niet mocht (Gen. 2:3)”. “Heel goed Marietje ! en weet je ook hoe die boom heette ?” “Ja die heette de boom van Kennis van Goed en Kwaad”. De juf glunderde: dat had zij de kinderen toch maar mooi geleerd!
Maar Jantje had zijn huiswerk gedaan, stak zijn vinger op en zei: “Juf, dit klopt niet. Er staat nergens dat Eva van een appel gegeten had, maar van een vrucht. Bovendien is dat niet de reden waarom Adan en Eva uit het paradijs verdreven zijn. Wel kregen zij straf: Adam zou in het zweet zijns aanschijns voor voedsel moeten zorgen en Eva zou met pijn kinderen baren.Dat staat in Gen. 3:16-19.
Daarnaast kreeg ook de slang een straf: die moest zich voortaan op zijn buik voortbewegen (Gen. 3:14). Waarschijnlijk heeft die voorheen dus kennelijk pootjes gehad “.
De juf verschoot van kleur, terwijl Jantje vervolgde: “Nee juf, de werkelijke reden staat in (Gen. 3: 22-23), namelijk dat God wilde voorkomen dat Adam en Eva OOK van de boom des Levens zouden eten en daarmee het eeuwige leven zouden hebben.” Derhalve stonden er dus TWEE bijzondere bomen in de hof van Eden. In kabbalistische zin zouden beide bomen ondergronds ook nog met elkaar verbonden zijn, maar dat terzijde”.
De juf was verbijsterd, dat wist ze niet. Had zij haar kindertjes al die jaren slechts een halve (on)waarheid voorgehouden ?.
Een andere keer was de juf benieuwd wat er was blijven hangen van het verhaal van Noach. Ze memoreerde dat er acht mensen aan boord van de Ark gingen, nl. Noach en zijn drie zonen alsmede hun vrouwen en verder kruipende en vliegende dieren. Vissen natuurlijk niet want die konden zwemmen. Maar hoe ging het in zijn werk ?
Ze was benieuwd wat de kindertjes daar nog van wisten en dat vroeg ze dan ook. Eefje antwoordde: “Van alle genoemde dieren twee stuks, namelijk een mannetje en een vrouwtje (Gen. 6:19)”. Klopt dacht de juf, zo had zij het ook geleerd en gaf Eefje een compliment.
Tot haar ergernis stak Jantje zijn vinger op. Wat zou die nou weer te vertellen hebben ? “Juf, in Gen. 7:2 staat iets anders. Van alle reine dieren zeven en zeven, steeds een mannetje en vrouwtje en van alle onreine dieren slechts twee, ook een mannetje en een vrouwtje”.
De juf had haar bijbeltje bij zich en keek het vlug na. Verrek dacht ze: hij heeft gelijk. Maar dat laat onverlet wat is rein en wat is onrein ? Ze dacht Jantje daarmee voor het blok gezet te hebben, want dat zou Jantje toch echt niet weten (ik ook niet dacht ze gelijkertijd).
Maar Jantje was niet uit het veld geslagen en citeerde uit Leviticus 11:3 e.v.: “Je mag reine beesten eten als hun klauw (hoef) door een kloof in TWEEen is gespleten en die bovendien herkauwend zijn. Alle andere beesten zijn dus onrein en mag je niet eten. Een koe voldoet hieraan, maar een varken weer niet, die heeft wel een gespleten hoef, maar is niet herkauwend. Een konijntje herkauwd wel, maar de ‘hoef’ is niet gespleten. Wat de vissen betreft: vissen met vinnen en schubben zijn rein, alle andere onrien. Het gevogelte is rein als het zich op vier voeten voortbeweegt en niet kruipend is, zoals de sprinkhaan, de solham(?) en de hargol(?). Van het onreine gevolgelte bestaat een enorme waslijst: arend, havik, gier, kraai, raaf, kauw, roerdomp, pelikaan, ooievaar, vleermuis etc.”.
Jantje vroeg zich overigens wel af waarom (los van de voorschriften) een varken onrein is. Een varkenscarbonaatje is toch niet te versmaden. De juf gaf het op. Allemaal zaken die zij niet wist.
Tenslotte een intrigerende tekst die Jantje voorlegde aan juf jaren later op zondagschool voor gevorderden. Natuurlijk had Jantje geleerd dat er maar één hemel is. Maar is dat zo ? Was Juf er zich van bewust dat in de Bijbel vaak, weliswaar rudimentair, er veel zaken afkomstig zijn uit de antieke wereld? In die antieke wereld bestond de kosmos uit 7 sferen (hemelen). Dus meer dan 1 hemel ? Paulus dacht waarschijnlijk van wel. In zijn brief aan de Korinthiers schrijft hij: “Veertien jaar geleden kende ik een mens die opgetrokken is geweest tot in de derde hemel (Kor. 12:2)”.
Daar had juf geen antwoord op. Ze zou het de dominee vragen. Maar of die het wist? Juf nam zich voor de Bijbel wat nauwkeuriger te lezen en niet alles wat zij geleerd had gekregen voor zoete koek aan te nemen.